Yüz yüze nasıl yazılır? Yüz yüze ayrı mı bitişik mi? Yüzyüze mi yüz yüze mi? TDK’ya göre yüz yüze nasıl yazılmalı? İkilemelerin yazılışı nasıl olmalı?

Türkçe, Türk Dili ve Edebiyatı derslerinin muhtevasına giren bu sorular, ortaokul ve lise öğrencilerinin karşısına sıklıkla çıkıyor. Pek çok kişinin yaygın olarak hata yaptığı konulardan biri ikilemeler oluyor. ‘Yüz yüze’ tabiri de onlardan biri.

Peki; bu ifadenin doğru yazımı nedir? Türk Dil Kılavuzu, yüz yüze ibaresine nasıl yer veriyor? Ayrı ve bitişik yazılması gereken ikilemeler hangileri?

TDK’ya Göre Yüz Yüze Nasıl Yazılır?

Yüz yüze ayrı mı yazılır? Anlatımı daha etkileyici kılmak ve mânâyı pekiştirmek için zıt, eş, yakın veya uzak anlamlı kelimeleri yan yana kullanarak oluşturulan sözcük grupları, ‘ikileme’ diye adlandırılır. ‘Yüz yüze’ ifadesi de bir ikileme ve belirteçtir, her zaman ayrı ayrı yazılır.

Bu kelime grubunu ‘yüzyüze’ veya ‘yüz-yüze’ şeklinde yazmak yanlıştır. Dil bilgisi kurallarına göre yüz yüze doğru yazılışı bitişik değil ayrı olmalıdır.

  • Yanlış Kullanım: Yüzyüze.
  • Doğru Kullanım: Yüz yüze.

İşte yüz yüze nasıl yazılır TDK tarafından böyle cevaplanan bir sorudur. İkilemeler; hem geniş kapsamlı, hem de sıklıkla karıştırılan bir konu olduğundan, bununla ilgili biraz daha ayrıntıya girmekte fayda görüyoruz.

  • Bu arada en önemli Türkçe dersi konularından biri olan çekimli fiiller hakkında detaylı bilgiye şuradan ulaşabilirsiniz: Çekimli Eylem Nedir?

Yüz Yüze Ne Demek?

TDK’ya göre yüz yüze anlamı; ‘karşı karşıya, vicâhen’ şeklindedir. Örneğin; ‘’seninle yüz yüze görüşmek istiyorum. Anlatacaklarım var.’’ Cümlesi kelimenin bu anlamına bir misal teşkil eder.

‘Yüz yüze bakmak’ deyimi ise TDK sözlüğünde kendine şöyle karşılık bulur:

‘’Arada hatır gönül mevzusu olduğundan dolayı karşılıklı ilişkiyi koruma mecburiyeti.’’

Yüz Yüze Doğru Yazılışı – Cümle İçinde Kullanımına Örnekler:

Konuyu pekiştirmek için bu ifadenin geçtiği birkaç cümle ile örneklendirmek istiyoruz:

  1. Onunla yüz yüze gelmek istemiyorum.
  2. Yalan söylemeyi alışkanlık hâline getirenler, bir gün gerçeklerin acısıyla yüz yüze kalmaktan kurtulamaz.
  3. Annemle yüz yüze, diz dize oturup uzun uzun konuşmayı çok özledim.
  4. Herkese çok ayıp oldu. Bir daha o insanlarla nasıl yüz yüze bakacağız?
  5. Online eğitim sistemi yüz yüze eğitim modeline göre pek çok avantaja sahiptir.

Görüldüğü gibi yüz yüze ifadesi hep ayrı yazılır. Hangi anlamda kullanıldığı fark etmeksizin, bu kelime grubunu bitişik yazmak yanlıştır.

İkileme Çeşitleri Nelerdir?

Bunlar, hangi sözcüklerin tekrar edilmesiyle oluştuğuna göre çeşitlenir. Şöyle ki;

Anlamdaş (Eş Anlamlı) Sözcüklerle Oluşanlar:

  • Sağlık sıhhat,
  • Akıllı uslu,
  • Ses seda,
  • Gizli saklı,
  • Yorgun argın,
  • Zarar ziyan,
  • Kural kaide.

Aynı Sözcüğün Tekrarıyla Oluşanlar:

  • Sık sık,
  • Seve seve,
  • Ağlaya ağlaya,
  • Garip garip,
  • Hızlı hızlı,
  • Ağır ağır.

Yakın Anlamlı Sözcüklerle Oluşanlar:

  • Gelenek görenek,
  • Doğru dürüst,
  • Eş dost,
  • Bıkmak usanmak,
  • Yer yurt,
  • Ağrı sızı,
  • Akıl fikir,
  • Sorgu sual.

İkinci Sözcüğün Başına ‘M’ Harfi Getirilerek Yapılan İkilemeler:

  • Çilek milek,
  • Ev mev,
  • Para mara.

Yansıma Sözcüklerle Oluşturulanlar:

  • Fokur fokur,
  • Şıkır şıkır,
  • Hışır hışır,
  • Horul horul,
  • Şırıl şırıl,
  • Çıtır çıtır,
  • Tıkır tıkır.

Her İkisi Birden, Anlamsız Kelimeyle Oluşanlar:

  • Çıtı pıtı,
  • Ivır zıvır,
  • Eciş bücüş,
  • Paldır küldür,
  • Abur cubur.

Biri Anlamlı, Öteki Anlamsız Kelimenin Oluşturduğu İkilemeler:

  • Yırtık pırtık,
  • Ezik büzük,
  • Cümbür cemaat,
  • Çoluk çocuk,
  • Eğri büğrü.

Zıt Anlamlı Kelimelerle Oluşanlar:

  • İyi kötü,
  • Güzel çirkin,
  • Büyük küçük,
  • Alt üst,
  • İleri geri,
  • Hızlı yavaş.
İkilemelerle İlgili Bilinmesi Gereken Kurallar:

Yukarıda; yüz yüze nasıl yazılır? Sorusunu, ‘ayrı yazılır.’ Diye cevaplamıştık. Bu, diğer ikilemeler için de geçerlidir. Ayrıca ikilemelerin arasına noktalama işareti koyulmaz.

Yüz yüze nasıl yazılır? Hangi ikilemeler bitişik, hangileri ayrı yazılmalı? Artık öğrendiniz. Peki; Türkçe dersiyle ilgili en zengin kaynaklara, internette bulamayacağınız farklı ve geniş soru bankalarına, kendinizi test etmenize imkân verecek denemelere ulaşmak ister misiniz?

Öyleyse şimdi İlerlet.com ailesinin bir üyesi olabilir, ihtiyaç duyduğunuz her şeyi elinizin altında bulabilirsiniz.

Ayrıca; tıpkı ‘yüz yüze’ ifadesi gibi, genellikle yanlış yazılan sözcüklerin doğrusunu öğrenmek için şu makalemize de göz atmayı unutmayın: