Dershane nasıl yazılır? Dershane mi dersane mi? TDK’ya göre dershane doğru yazılışı nasıl olmalı?

İmlâ ve dil bilgisi kurallarını önemseyenlerin merak ettiği bu sorular, Türk Dili ve Edebiyatı/Türkçe derslerinde de önem taşıyor. Hem bu alanda okul ve sınav başarısını artırmanın, hem yazarken güzel lisânımızı doğru şekilde kullanarak kendimizi etkili ifade etmenin yolu, yazım kurallarını bilmekten geçiyor.

‘Dershane’ kelimesi de, yazılışında en çok hata yapılan sözcüklerin başını çekiyor. Peki; TDK’ya göre dershane nasıl yazılır? Buna benzer başka hangi kelimeler bitişik, hangileri ayrı yazılır?

Dershane Ne Demek? Dershane Anlamı Nedir TDK?

Birleşik bir kelime olan ‘dershane’; TDK tarafından, ‘derslik’ olarak tanımlanmıştır. Sözcüğün diğer bir karşılığı ise; ‘‘parayla, -okul dışında- ders veren özel kuruluş’’ şeklindedir.

Başka sözlüklerde ise bu kelimeye; ‘ders okunan yer’, ‘sınıf’, ‘ders yeri’ gibi mânâlar verilmiştir. Görüldüğü gibi hepsi aynı anlamdadır.

Bununla beraber; farklı dershane tipleri çerçevesinde, bu kelimeye yüklenen anlamlar değişiklik gösterir. Örneğin; binası fazla büyük olmayan, öğrenci kapasitesi 200-300 kişiyle sınırlı dershaneler, ‘butik’ olarak nitelendirilir. Bu dershanelerde sınıflar genellikle 8-15 öğrenciden oluşur. Kişi sayısı az olduğu için her öğrenciyle birebir ilgilenilmesi daha kolaydır.

Bunun yanı sıra; ‘kolaj+ dershane’, ‘VIP dershane’ gibi farklı kavramlardan da söz etmek mümkündür.

Sınav odaklı hizmet veren dershaneler; öğrencilerin Bursluluk, LGS ve YKS gibi sınavlara hazırlık sürecinde önemli bir yer tutar. Okul performansının yükselmesinde de büyük pay sahibi olan dershane eğitimi, öğrencilerin akademik başarısını özel eğitim olanaklarıyla destekler.

Öte yandan; sportif, kültürel ve sosyal aktiviteler bu eğitim kurumları bünyesinde kendine yer bulur. Bu yönüyle dershaneler, öğrencilerin sosyalleşip yeteneklerini geliştirmelerine ciddi katkılar sağlar.

Dershane Nedir Vikipedi?

İnternetteki en geniş kaynaklardan biri olan Wikipedia’ya göre dershanenin tanımı ise şöyledir:

''Öğrencilerin; muhtelif eğitim araç ve gereçlerinden faydalanarak; küme çalışması, araştırma, anlatma vb. yollarla, bir öğretmen gözetimi altında ders yaptıkları yer.''

Dershanelerde öğrencilerin davranışsal, bilişsel ve duygusal özelliklerini artırmaya yönelik uygulamalar gerçekleştirildiğine dikkat çeken Vikipedi; bu kurumların, bünyesinde rehber öğretmen bulundurma zorunluluğu olduğunu belirtir.

Dershane Nasıl Yazılır TDK? Dershane Ayrı mı Bitişik mi?

Türkçe ile ilgili tüm konularda birincil kaynak olma özelliğine sahip Türk Dil Kurumu Sözlüğü’ne göre dershane kelimesi bitişik yazılır. Ondan dolayı bu kelimenin ‘ders hane’, ‘ders-hane’ veya ‘dersane’ olarak yazılması yanlıştır. Doğrusu ‘dershane’ şeklindedir ve bunun dışındaki yazımlar hatalı kabul edilir.

  • ✅ Doğru Kullanım: Dershane.
  • ❌ Yanlış Kullanım: Dersane, ders hane.

Konuşurken bu kelimeyi ‘h’ harfi yokmuş gibi söyleriz. Fakat yazı dilinde kullanırken, ‘h’’yi gözardı etmemek, ‘dersane’ şeklinde yanlış yazmamak gerekir. Aksi takdirde bu, imlâ hatası olacaktır.

Nitekim genel bir kuraldır:

‘’Zâde, nâme, hane’’ kelimeleriyle oluşturulan tüm birleşik sözcükler hiçbir zaman ayrı yazılmaz, her daim beraber yazılır.

Şeyhzâde, amcazâde, beyzâde; seyahatnâme, kanunnâme, siyasetnâme, beyannâme; yazıhane, kahvehane, dershane bunlara örnektir.

Dershane Doğru Yazılışı Nedir? Cümle İçinde Kullanımına Örnekler:

Dershane mi? Dersane mi? Hangisi doğru? Sorusuna cevap teşkil eden bazı örnekleri şöyle sıralayabiliriz:

  • Teknoloji çağında olduğumuz için çok şanslıyız. Meselâ artık biz dershaneye gitmiyoruz, online eğitim imkânları ile dershane bizim ayağımıza geliyor.
  • Sınavlara daha iyi hazırlanmak için dershaneye gitmeyi tercih edebilirsiniz.
  • Geç kaldım. Dershane kayıtları çoktan bitmiş.
  • Yıllık yerine aylık dershane fiyatları daha uygun gibi görünüyor.

Birleşik Sözcük Nedir?

‘Dershane’nin birleşik sözcükler arasında bulunduğunu söylemiştik. Bu konunun daha iyi anlaşılması için, birleşik kelimelerle ilgili kısa bir açıklama yapmak istiyoruz:

İki veya ikiden fazla kelimenin kaynaşarak meydana getirdiği yeni söz öbeğine, ‘birleşik sözcük’ denir. Bunlar; anlam kayması, ses türemesi, sözcük türü kayması, ses düşmesi açısından, arasına ek giremeyecek şekilde kalıplaşmışlardır.

Eğer; belirtisiz sıfat ve isim tamlamaları, yüz yüze gibi ikilemeler, birleşik fiiller, çekimli fiillerden oluşan ifadeler yeni bir kavrama karşılık geliyor ise, o takdirde 'birleşik sözcük' adını alırlar. Bazı birleşik sözcükler ayrı yazılırken, bazılarının bitişik yazılması gerekir.